Audycje radiowe czy wywiady w formie nagrania są bardzo popularne i chętnie odsłuchiwane, jednak czasem nie każdy może z nich skorzystać ze względu na ograniczone środki przekazu, lub zwyczajnie potrzebuje pisemnej formy wywiadu w celach np. powołania się na źródło w artykule. Uzyskanie takiej wersji wywiadu umożliwia tworzenie transkrypcji, które jednak wymaga określonych umiejętności od osoby ją wykonującej. Jak wykonuje się transkrypcję, i na co zwracać szczególną uwagę?
Na czym polegają transkrypcje?
Transkrypcja to nic innego jak zapisywanie rozmów, wykładów czy innych materiałów udostępnionych w wersji audio, w postaci dokumentu tekstowego. Rzadziej zdarza się, że transkrypcja wykonywana jest na podstawie pliku wideo, częściej spotykane są wersje tworzone na podstawie audycji, nagrań audio czy wywiadów, w których jedynym źródłem informacji pozostaje głos. Trudność w tworzeniu transkrypcji polega na tym, że należy wiernie odwzorować treść oraz kontekst rozmowy, przekształcając jednocześnie zdania, np. pozbawiając je tzw. przerywników, czyli „yyy”, „hmm” itp. Dzięki temu zapisany tekst na podstawie usłyszanego wywiadu staje się przejrzysty do czytania i rozpowszechniania. Często zdarza się, że transkrypcje udostępniane są na stronach internetowych samych twórców, dzięki czemu np. osoby niesłyszące lub z brakiem dostępu do bezpośredniego nagrania mają szansę zapoznać się z jego treścią. Trudności w wykonaniu transkrypcji sprawiają najczęściej tzw. rozmowy grupowe, podczas których wypowiada się więcej niż dwóch rozmówców, a dokonanie transkrypcji takiego wywiadu wymaga dużej precyzji i odpowiedniego określenia wszystkich rozmówców, by w przepisywaniu nie utracić sensu całej rozmowy.
Jak wykonać samodzielną transkrypcję?
By przepisać słyszany tekst do wersji dokumentu tekstowego, trzeba pamiętać o tym, by jak najdokładniej wsłuchać się w rozmowę, i przepisywać dokładnie każde usłyszane słowo. Rozpocząć zapis należy już od samego przywitania, a pierwsze słowo zawsze rozpoczyna transkrypcję, najczęściej są to słowa powitania. Kolejną ważną wskazówką jest to, by oznaczyć odpowiednio w tekście każdego rozmówcę, by było jasne kto jest autorem konkretnej wypowiedzi. Transkrypcje wykonywane przez profesjonalistów są przejrzyste i czytelne, a odbiorca z łatwością rozumie kontekst całej rozmowy. Dobrze jest również zapatrzyć się w słuchawki oraz odpowiedni program na komputerze do odtwarzania plików audio – takie działanie pozwoli maksymalnie wsłuchać się w rozmowę, a co za tym idzie, przeniesie się na jakość transkrypcji. Konieczne będą oczywiście przerwy w odsłuchiwaniu tekstów, ponieważ rozmowa jest o wiele szybsza niż możliwość jej zapisu. Najlepiej jeżeli będziemy mogli sterować zatrzymywaniem odsłuchu nagrania za pomocą jednego klawisza, wówczas praca będzie o wiele bardziej efektywna. Istnieje oczywiście możliwość wykonywania transkrypcji na żywo, jednak konieczne są określone umiejętności, w tym szybkie pisanie na klawiaturze i duże skupienie. Najczęściej takie transkrypcje wymagają jednak późniejszych modyfikacji na poziomie interpunkcji czy oznaczenia poszczególnych rozmówców.
Transkrypcje jako sposób na życie?
Praca zdalna może mieć obecnie wiele wymiarów, a umiejętności dobrego słuchu i pisania mogą sprawić, że każdy zainteresowany może podjąć pracę polegającą na transkrypcji. Profesjonalista w tym fachu może liczyć na dobre zlecenia, jeżeli tylko podejmie stałą współpracę z daną firmą czy osobą prywatną. Osoby zawodowo powiązane z dziennikarstwem lub wykonujące zawody tłumaczy z pewnością doskonale odnajdą się w tematyce transkrypcji, ponieważ jest to temat bezpośrednio powiązany. Wykonywanie transkrypcji jest pracą stosunkowo prostą, przez to wiele osób nawet niezaznajomionych bezpośrednio z tematem może podjąć się takiej pracy, jeżeli tylko posiadają dostęp do Internetu i komputer. Przez wzgląd jednak na średnią ilość zleceń pojawiających się w Internecie, nie jest możliwe obecnie zarabianie na życie wykonując transkrypcje. Można za to potraktować to jako źródło dodatkowych pieniędzy czy dorabianie do głównej wypłaty. Wszyscy którzy chcieliby spróbować wykonywać transkrypcje mogą znaleźć dedykowane zlecenia w Internecie, najczęściej na różnych portalach ogłoszeniowych dla freelancerów.
Jakie czynniki wpływają na efekt końcowy transkrypcji?
O ile praca przy tworzeniu transkrypcji wydaje się stosunkowo prosta, istnieją pewne czynniki które mogą znacznie utrudniać dokonanie rzetelnego przekładu do wersji dokumentu tekstowego. Pierwszym i podstawowym utrudnieniem jest oczywiście jakość dźwięku nagrania – czasem zdarza się, że w przypadku rozmów grupowych rozmówcy przekrzykują się, wchodzą sobie w słowo, przez co osoba dokonująca transkrypcji musi mocno wytężyć słuch i wychwycić sens. Czasem również tematyka rozmowy może być niezrozumiała, np. przez wysoce specjalistyczny temat który dla przeciętnego człowieka może być niezrozumiały. Wówczas warto skupić się na wiernym oddaniu wypowiedzianych zdań, zamiast zgłębiać się w analizę ich sensu dla odbiorcy.